اهميت استفاده از سرب در صنعت از يك سو و خطرات بهداشتي و زيستمحيطي آن از سوي ديگر، موجب توجه جامعه جهاني به چگونگي مديريت صحيح زيستمحيطي بازيافت باتريهاي سربي اسيدي شده است. براساس دستورهاي اجرايي فني كنوانسيون بازل، فرآيند بازيافت متشكل از 3 مرحله شكستن باتريها، احياي سرب و تصفيه سرب است. در فرآيند مدرن شكستن باتريهاي فرسوده، تماس انسان بهطور معمول تا حد امكان كاهش يافته است و اين باتريها به وسيله دستگاه خردكننده به قطعات كوچك تبديل ميشوند. اين قطعات براساس خصوصيات چگالي و مكانيسمهاي هيدروليك در 3 لايه تفكيك ميشوند؛ اول، قطعات سبك نظير پلاستيكها، دوم اكسيد سرب و سولفاتها و سوم لايه سنگين صفحات سربي و اتصال دهنده هاست. پس از مراحل تفكيك، لايه آلي مورد تفكيك بيش تري قرار ميگيرد و پسماندهاي پلي پروپيلن (مواد آلي سبك) و جداكنندهها و ابونيت (مواد آلي سنگين) از هم جدا ميشوند. سپس مواد آلي سبك به منظور زدودن باقيمانده اكسيدهاي سرب شستشو مييابند و به قطعات كوچك براي مصارف آينده آسياب ميشوند؛ ولي ابونيت و جداگرها به همان شكل انبار ميشوند. اگر شكستن مكانيكي باتريها به هر دليلي امكانپذير نباشد، روش ايمن آمادهسازي آن براي ذوب شامل سوراخ كردن و تخليه الكتروليت و تصفيه آن، جدا كردن صفحات و جداگرهاي باتري با اره دوار با استفاده از تجهيزات حفاظتي، فرستادن صفحات و شبكهها همراه با قسمت بالاي باتري به ذوبكننده و بازگشت باتري به كارخانه سازنده براي مصرف مجدد آنها صورت ميگيرد. در مرحله دوم، احياي سرب صورت ميگيرد و در مرحله سوم سرب تصفيه ميشود. در اين مرحله در صورتي كه عمليات كارگاه ذوب تنها محدود به تركيب احيا باشد، آنچه توليد ميكند به عنوان سرب سخت يا آنتيموان شناخته ميشود و اگر هدف توليد سرب خالص باشد، شمش سرب خام بايد يك مرحله تصفيه را نيز با هدف فرآيند تصفيه و زدودن تقريباً همه مس، آنتيموان، آرسنيك و قلع متحمل شود. مطالعات انجام شده نشان ميدهد امروزه حدود 60 درصد كل توليد سرب تصفيه شده از معادن سرب تأمين و 40 درصد باقيمانده از بازيافت قراضهها و سربارههاي باتريهاي فرسوده حاصل ميشود. اين مسأله در سراسر دنيا يكي از منابع مهم دستيابي به سرب خالص است. هماكنون بازيافت اين باتريها در كشور بيشتر به روش سنتي و در كنار اوراقچيهاي حرفهاي خودروها صورت ميگيرد.
باتريهاي سربي اسيدي
بررسيها نشان ميدهد اين باتريها از طريق انجام همزمان چندين واكنش شيميايي، انرژي الكتريكي لازم را فراهم ميكنند. هنگامي كه يك باتري بهتدريج تخليه ميشود، غلظت اسيد سولفوريك و به دنبال آن سرعت واكنشها كاهش مييابد. براساس تحقيقات دفتر بررسي آلودگي آّب و خاك سازمان حفاظت محيطزيست، باتريها ميتوانند به دفعات شارژ و مجدد بهرهبرداري شوند، ولي شارژ و تخليه مكرر آنها موجب ميشود صفحات آنها كه از جنس اكسيد سرب هستند، به تدريج به سولفات سرب آلوده شوند كه موجب كاهش و بالاخره توقف واكنشها ميشود. همچنين لايهاي نيز شامل سولفات سرب، اكسيد سرب و سرب فلزي در كف باتري انباشته ميشود، كه در اين هنگام باتري ديگر قابليت شارژ شدن را از دست داده و به بالاترين حد آلودگي رسيده است، اين باتري ديگر فرسوده است و كارآيي لازم را ندارد و براي بازيافت آماده است. باتريها داراي محتواي فلزي به ويژه مقدار زيادي سرب هستند كه لازم است همراه با ديگر فلزات موجود در آنها نظير قلع، آنتيموان، آرسنيك و مواد آلي نظير پلي پروپيلن مورد بازيافت قرار گرفته و مجدد وارد چرخه صنعت شوند. اين فرآيند صورت اعمال نشدن كنترل مناسب ميتوانند براي محيطزيست و سلامت بشر خطرناك باشند.