همیشه گفتهاند پیشگیری بهتر از درمان است و شاید همین موضوع درباره بازیافت زبالهها نیز صادق باشد.
یعنی بهتر است در وهله اول تا جایی که میتوانیم زباله کمتری تولید کنیم تا در مرحله بعدی، انرژی کمتری برای تفکیک و بازیافت زباله مصرف کنیم.
میتوان با تولید کمتر زبالههایی که از شیشه، کاغذ و نایلون تشکیل شده است، برای حفاظت از محیطزیست قدم جدی برداریم، اما واقعیت این است که در زندگیهای امروزه، زباله و زبالهسازی بخش جداناپذیری از زندگی روزمره است.تنها کار مفیدی که میتوان در این رابطه انجام داد، تولید زباله کمتر و تفکیک زبالهها در منزل است.مثلا استفاده از غذای خانگی و استفادهنکردن از غذاهای آماده، ناخودآگاه حجم زیادی از زبالههای تولیدی حاصل از ظروف یکبار مصرف را کاهش میدهد.
تفکیک از مبدأ، کار سختی نیست
تا صحبت از تفکیک زباله از مبدأ میشود، بسیاری از شهروندان گمان میکنند این کار یک فرآیند سخت و پیچیده است که نیاز به مهارت ویژه دارد، اما جداسازی زباله در منزل، فرآیند بسیار سادهای است که با چند بار انجام دادن آن، به یک عادت مفید و روزمره تبدیل خواهد شد.
اولین قدم این است که همه زبالهها را در یک کیسه زباله یکسان نیندازیم و در منزل، حداقل دو کیسه زباله داشته باشیم؛ زبالههای خشک و تر که دو نوع اصلی زباله است.
اغلب مواد خوراکی، شامل پسماند غذاها و میوهها در دسته زباله های تر قرار میگیرد و بیشتر آنها نیز قابلیت تبدیل شدن به کودها و کمپوستها را دارند، اگرچه گفته میشود میتوان این زبالهها را در زمین دفن و کمپوست تولید کرد، اما واقعا چنین کاری در زندگیهای آپارتماننشینی امروزی، نزدیک به محال است و همین که زباله تر را که جذب زمین میشود، جدا از زبالههای خشک قرار دهیم، کمک بسیار بزرگی به صنعت بازیافت کرده ایم.اما زباله خشک، شامل انواع قوطی کنسروها و ظرفهای فلزی، پلاستیکی، کاغذ و مقواست که همه این مواد در صورت تفکیک شدن از زباله خشک میتواند دوباره جذب صنعت شود.
نکته بسیار مهمی که باید در تفکیک زباله به آن دقت کنیم، جداسازی زباله خطرناک از سایر زبالههای خشک و تر است. بسیاری از زبالههای بیمارستانی و حتی پسماند انواع باتریهای یکبار مصرف در صورت رعایت نکردن اصول ایمنی برای دفع آنها میتواند خطرات زیستمحیطی جبرانناپذیری به بار آورد.
تفکیک زباله در سایر کشورها
بهترین کشور جهان از نظر تفکیک و بازیافت زباله سوئیس است. در این کشور، مردم و دولت با همکاری همدیگر، بهترین سیستم بازیافت پسماندها را در جهان اجرا میکنند که زبانزد بسیاری از کشورهای جهان است.در این کشور، حتی روغنهای مصرفی مردم هم بازیافت میشود و در همه فروشگاههای کوچک و بزرگ این کشور، سطلهای زباله مجزایی برای پسماندهای خشک و تر وجود دارد.ریختن زباله در این کشور جرم محسوب میشود و هر فردی که در خیابان آشغال بریزد، جریمه خواهد شد؛ همچنین در این کشور، قیمت هر کیسه زباله به بیش از یک یورو میرسد که در نتیجه افراد ترغیب میشوند زبالههای کمتری تولید کنند.
در کشور دانمارک نیز الگویی کمنظیر از صنعت بازیافت زباله وجود دارد. در این کشور، دولت از صنایعی که کمترین میزان زباله را تولید کند، حمایت میکند و گفته میشود در این کشور سبز و پاک، بیش از یک درصد از مردم در کار صنعت بازیافت و تفکیک زباله فعالیت میکنند.کشور آلمان نیز در زمینه بازیافت زباله، دست کمی از سوئیس و دانمارک ندارد و حتی مردم این کشور برای هر نوع زباله، ظرف جداگانهای تعبیه کردهاند و درواقع، تنها به جداسازی زبالههای خشک و تر از یکدیگر قناعت نمیکنند.اما شاید باورتان نشود که کشور سنگال نیز یکی از کشورهای پیشرو در صنعت بازیافت است که روزبهروز نیز بر قدرت این صنعت در سنگال افزوده میشود؛ البته این کشور برای بازیافت بهتر زبالهها از سایر کشورهای اروپایی نیز کمک می گیرد.