بازیافت فلزات گرانبها شامل نقره، طلا و فلزات گروه پلاتین یعنی پلاتین، پالادیوم و رودیم به طور گسترده توسط صنایع ویژه صورت میگیرد. معمولاً طلا از جواهرت و نقره از فیلمهای عکاسی و کاتالیستهای صنایع شیمیایی بازیابی میشود. همچنین فلزات گروه پلاتین نیز از پسماند حاصل از صنایع فلزات پایه، آزمایشگاههای تجزیه شیمیایی و به طور روزافزون از کاتالیستهای خودرو بازیافت میشوند. به طور کلی بازیافت فلزات گرانبها به دلایل زیر با بیشترین چالشها روبرو است.
1- مقادیر بسیار جزئی از فلزات گرانبها در باطلهها و مواد قراضه وجود دارد.
2- فلزات گرانبها در منابع ثانویه ماهیت مخلوط داشته و به ندرت یک فلز به تنهایی دیده میشود.
3- خواص فیزیکی و شیمیایی سایر مواد همراه متنوع بوده و به صورت فلزی، غیرفلزی، جامد و یا محلول هستند.
4- فلزات گرانبها بیشتر به صورت محلول یا مخلوط با سایر اجزا بوده و لازم است مقدار سایر اجزای همراه با آنها تعیین شود.
واحدهای مورد استفاده در بازیافت مواد حاوی فلزات گرانبها عبارتند از:
1- واحدهای ذوب و تصفیه اولیه که به ویژه برای ضایعات الکترونیکی ، لجن آبکاری و سایر انواع قراضه و باطلههای حاوی فلزات گرانبها استفاده میشوند. قابلیت این روش در استخراج فلزات گرانبها در حضور آلایندهها و سایر مواد همراه حایز اهمیت است.
2- واحدهای مجهز به کورههای ذوب که طلا و نقره را از قراضه جواهرات، سکه، ظروف غذاخوری، ضایعات الکترونیکی و قراضه فرآیند ساخت بازیابی میکنند.
3- واحدهایی که به منظور بازیابی نقره از فیلمهای عکاسی میپردازند. البته اغلب این واحدها با صنایع تولیدی فیلم همراه هستند.
4- شرکتهایی که بر روی بازیافت فلزات گروه پلاتین از کاتالیستهای صنعتی تمرکز کرده و اغلب با واحدهای تولیدی کاتالیستها همراه هستند.
5- واحدهای تصفیه ثانویه که تنها به بازیابی فلزات گروه پلاتین از کاتالیستهای خودرو میپردازند.